عیب یابی موتورهای الکتریکی تک فاز

در موتورهای الکتریکی تک فاز به دلایل مختلف ممکن است یکی از عیوب زیر دیده شود.

در اینجا انواع عیب های موتور های اکتریکی تکفاز و راههای برطرف کردن آن آمده است.

1. قطع شدگی در مدار موتور ، مثل سوختن فیوز،قطع شدن کابل حامل جریان، خرابی کلید قطع و وصل.
اگر موتوری به برق وصل شود ولی کار نکند ممکن است فیوز سوخته است یا کلید قطع و وصل خراب شده باشد یا کابل حامل جریان قطع شده است. در صورتی که همه اینها سالم باشد قطع شدگی در مدار سیم پیچ است.
برای رفع عیب ابتدا به سراغ فیوز می رویم و فیوز را با یک لامپ سری می کنیم اگر لامپ روشن شد فیوز سالم است.در صورتی که لامپ روشن نشد فیوز سوخته است و باید تعویض گردد.
یا به کمک یک اهم متر نیز میتوان فیوز را تست کرد دو سر کانکتورهای اهم متر با به دوسر فیوز وصل میکنیم، در صورتی که عقربه منحرف شد(در اهم متر های دیجیتالی نشان دادن یک عدد) فیوز سالم است و در غیر این صورت فیوز سوخته است.
در صورتی که بخواهیم موتور را از بیرون تست کنیم، سیم پیچ های اصلی و راه انداز را از هم جدا می کنیم و دوسر اهم متر را به سر سیم پیچ ها (هر یک به صورت جداگانه) وصل می کنیم در صورت انحراف یا نشان دادن عدد توسط اهم متر قطع شدگی وجود ندارد در غیر این صورت در کلافها پارگی وجود دارد و تک تک کلافها را باید به همین صورت تست کرد تا قطعی مشخص گردد و آن را برطرف نماییم.

2.اتصال بدنه: یکی دیگر از عیب هایی که ممکن است در موتورهای تکفاز دیده شود اتصال بدنه است.برای تشخیص اهم متر را به سرهای خروجی و بدنه موتور وصل می کنیم در صورت انحراف عقربه اهم متر موتور اتصال بدنه است.بیان این نکته ضروری است که در صورتی که موتور کاملا اتصال بدنه نشده است تشخیص به وسیله اهم متر ممکن نیست.در چنین مواردی از میگر استفاده می شود.برای این کار یک سر میگر را به خروجی و سر دیگر آن را به بدنه متصل و دسته آن را می چرخانیم.در صورتی که عقربه میگر به سمت راست حرکت کرد، نشان از اتصال بدنه است. رنج میگر را باید روی 500 تا 1000 ولت تنظیم نماییم.
برای پیدا کردن کلاف اتصال بدنه باید رابط کلافها را از هم جدا کرد و هر کدام را جداگانه آزمایش کرد.
در صورتی که موتور تازه سیم پیچی شده است و هنوز وارنیش نخورده است می توان یک سر اهم متر را به بدنه و سر دیگر آن را به یک سر سیم پیچها وصل کرد و با یک چوب آرام کلافها را در داخل شیارها حرکت داد در صورت انحراف اهم متر این کلاف دارای اتصال بدنه است.
در بسیار از موارد خصوصا در زمستان اتصال بدنه ناشی از رطوبت و نفوذ آب به درون موتور است. برای رفع عیب باید استاتور را جداگانه به وسیله کوره حرارتی با درجه کم خشک کرد.

3.اتصال کوتاه شدگی در مدار: از عیب های دیگر موتورهای الکتریکی اتصال کوتاه شدن بر اثر گرما و حرارت و از بین رفت عایق بین سیم پیچ ها است.اتصال کوتاه شدن باعث می شود که بخشی از سیم پیچ از مدار خارج شود و موتور جریان بیشتری بکشد. برای تشخیص عیب، اهم متر را به دوسر هر کلاف وصل می کنیم عدد نشان داده شده توسط اهم متر در همه کلافها باید یکسان باشد در صورتی که یک کلاف عدد کمتر را نشان دهد آن کلاف اتصال کوتاه است.

4.اتصال بین سیم پیچهای اصلی و کمکی و راه انداز: دو سیم پیچ کمکی و راه انداز باید نسبت به هم کاملا عایق و هیچ گونه ارتباط الکتریکی با هم نداشته باشند و فقط از طریق ترمینالهای خروجی است که با هم ارتباط پیدا می کنند.برای تشخیص عیب می توان یک سر از سیم پیچ اصلی و یک سر از سیم پیچ راه انداز را به اهم متر وصل کرد در صورتی که عددی نشان داده شود این دو سیم پیچ به هم وصل شده اند و باید از همدگر جدا و عایق گردند.

5.خرابی خازن در موتور های خازنی: برای تست خازن ابتدا دو سر خازن را به هم وصل می کنیم تا تخلیه گردد.سپس دو سر آن را به برق وصل می کنیم پس از حدود 5 ثانیه آن را از برق جدا و مجددا دو سر خازن را اتصال کوتاه میکنیم در صورتی که تخلیه خازن با جرقه خوب همراه بود خازن سالم است اگر جرقه ضعیف یا اصلا نبود خازن خراب و باید تعویض گردد.

6.خرابی کلید در موتورهای فاز شکسته و راه انداز خازنی. باید کلید تعویض گردد.